Kunstmatige intelligentie in 2024 samengevat
Lees hier gratis de laatste editie van AI Report en probeer het in 2025 twee maanden voor nop.
2024 stond in het teken van AI. Niet alleen wereldwijd, maar ook bij ons bij POM waar we er dagelijks mee werkten en experimenteerden.
Maar, we zagen het ook terug bij onze andere nieuwsbrief.
werd met open armen ontvangen en kreeg in een mum van tijd duizenden lezers.Voor wie deze nieuwsbrief nog niet kent: beschouw dit als een verlaat kerstcadeautje en lees de laatste premium editie van dit jaar hier bij POM én probeer AI Report in 2025 twee maanden gratis.
Veel leesplezier!
🚀 De grootste AI-doorbraken van 2024
1. o1: Een Nieuw Paradigma in AI-denken
OpenAI schokte dit jaar de wereld met zijn nieuwe model o1. Voor het eerst zagen we een AI-systeem dat echt kan redeneren op een niveau dat zelfs promovendi in de wiskunde overtreft.
Het revolutionaire aspect van o1 zit in de manier waarop het ‘ketens van gedachten’ gebruikt. Greg Brockman, medeoprichter van OpenAI, vergelijkt het met Daniel Kahnemans concept van ‘systeem 1’- en ‘systeem 2’-denken: ‘Dit is een nieuw paradigma met enorme mogelijkheden. Mensen hebben een tijd geleden ontdekt dat aan het model vragen om “stap voor stap te denken” de prestaties verbetert. Maar het model trainen om dit te doen, van begin tot eind, met trial-and-error, is veel betrouwbaarder.’
Maar de echte doorbraak zit in wat hoogleraar en auteur van ons boek Co-intelligentie Ethan Mollick de ‘nieuwe schaalwet’ noemt: ‘O1 bereikt verbazingwekkende prestaties op specifieke gebieden door een nieuwe vorm van opschalen, die plaatsvindt ná de training van een model. Het blijkt dat rekenkracht besteed aan “nadenken” over een probleem ook zijn eigen schaalwet heeft.’ Dit betekent dat we niet alleen slimmere AI kunnen krijgen door grotere modellen te maken, maar ook door bestaande modellen meer tijd te geven om na te denken.
Het succes van o1 leidde tot een golf van innovaties: Microsoft implementeerde het in Azure met een reasoning effort parameter, Google DeepMind ontwikkelde zijn talker-reasoner-framework en Meta AI integreerde systeem 1- en systeem 2-denken in zijn modellen.
2. Sora: De Visuele Revolutie
‘Toen Sora uitkwam, dacht ik: als het zoveel meer kan dan alleen maar tekst voorspellen, dan gaat het echt los,’ herinnert onze Xiang zich. Deze doorbraak van OpenAI toonde aan dat AI-systemen veel meer kunnen dan tekstverwerking – ze kunnen complete werelden visualiseren en tot leven brengen.
Sora’s capaciteiten zijn ongekend: het genereert fotorealistische videoclips tot zestig seconden lang, met complexe scènes, meerdere personages en accurate details van zowel objecten als achtergronden. Maar het indrukwekkendste is de veelzijdigheid: het kan video’s maken van statische beelden, bestaande video’s verlengen of ontbrekende frames aanvullen.
De implicaties zijn verstrekkend. Voor de creatieve industrie betekent dit een complete herziening van hoe content wordt gemaakt. Videografen, fotografen en animators zien hun werkterrein mogelijk fundamenteel veranderen. Maar het gaat verder dan alleen entertainment: Sora’s vermogen om complexe simulaties te genereren, opent nieuwe mogelijkheden in het onderwijs, onderzoek en de productontwikkeling.
3. Anthropic: Transparantie als Strategie
Een van de opvallendste verschuivingen dit jaar was de gestage opmars van Anthropic. Hun model Claude 3.5 Sonnet werd niet alleen het favoriete AI-model van velen (waaronder wij), maar ze zetten ook een nieuwe standaard in transparantie door als eerste grote AI-bedrijf hun systeeminstructies openbaar te maken.
Maar hun fascinerendste werk gebeurt op het gebied van ‘mechanistic interpretability’, wat Chris Olah, hun hoofdonderzoeker, omschrijft als een soort CT-scan voor neurale netwerken. Half verstopt in een fascinerend, vijf uur durend interview onthulde hij hoe ze steeds meer lagen ontdekken binnen AI-modellen en hoe deze met elkaar interacteren. Het verbazingwekkendste: ze vonden specifieke neuronen die zich specialiseren in bepaalde concepten – er was bijvoorbeeld een ‘Donald Trump-neuron’.
‘We programmeren neurale netwerken niet, we kweken ze,’ legt Olah uit. ‘We ontwerpen de architectuur van het neurale netwerk en stellen de leerdoelen vast. Die architectuur is een soort steiger waarop de verbindingen kunnen groeien. Dit is iets heel anders dan gewone softwareontwikkeling, want uiteindelijk krijg je iets wat allerlei bijzondere dingen kan doen. En dat kan doordat we het hebben gekweekt; we hebben het niet geschreven of gemaakt.’
Dit werk in mechanistic interpretability is meer dan alleen academisch interessant – het helpt ons begrijpen hoe AI-systemen tot hun beslissingen komen, wat cruciaal is voor veilige en betrouwbare AI-ontwikkeling.
4. De Chinese AI-Revolutie
Het opensourcemodel Qwen2.5-Coder-32B van Alibaba toont aan dat China een hoofdrol speelt in AI-ontwikkeling. Dit model evenaart de codeervaardigheden van GPT-4, maar kan draaien op een MacBook. Het model beheerst 92 programmeertalen en presteert op topniveau in alle belangrijke tests – alleen Claude en ChatGPT doen het beter. Het bijzondere: Alibaba maakte Qwen open source, wat betekent dat ontwikkelaars wereldwijd het model kunnen gebruiken, aanpassen en verbeteren. Deze democratisering van AI-technologie laat zien hoe serieus we Chinese innovatie moeten nemen.
5. Doorbraak in Spraaktechnologie
OpenAI’s nieuwe Advanced Voice-stemmodel, met de ‘Sky’-stem die zo natuurlijk klonk dat mensen dachten dat Scarlett Johansson haar stem had uitgeleend, markeerde een keerpunt in spraaktechnologie. Voor het eerst konden mensen op een natuurlijke manier converseren met AI, zonder merkbare vertraging.
6. Googles NotebookLM Transformeert Informatiegebruik
Googles NotebookLM veranderde dit jaar de manier hoe we met informatie omgaan. Wat begon als een slim notitieblok, ontpopte zich tot een onmisbare onderzoeksassistent. Het bijzondere: NotebookLM werkt alleen met jouw documenten, kan tot vijftig documenten tegelijk verwerken en legt zelfstandig verbanden die je anders nooit had ontdekt.
Bestsellerauteur Steven Johnson, die de leiding had over de ontwikkeling, demonstreerde de kracht van het systeem tijdens zijn research voor een Apollo 1-documentaire. Hij voerde zeven NASA-interviews in (200.000 woorden), waaruit NotebookLM niet alleen een FAQ en tijdlijn destilleerde, maar ook onverwachte verbanden legde met zijn eerdere werk over zuurstof. Het resultaat? Een eerste documentairescript gebaseerd op inzichten die anders verborgen waren gebleven.
NotebookLM bracht een revolutie in hoe we met documenten omgaan. De functie waarmee je pdf’s kunt omzetten in interactieve podcasts, waarbij AI-hosts je eigen documenten bespreken, werd een onverwachte hit en veroverde het internet.
7. Meta’s Opensourcerevolutie
Meta zorgde voor een aardverschuiving in de AI-wereld met zijn nieuwste model Llama 3.3. Het opmerkelijke: de versie met 70 miljard parameters presteert net zo goed als zijn grote broer met 405 miljard parameters. ‘Dit is een keerpunt,’ zegt Jonathan Ross, CEO van Groq. ‘Meta bewijst dat je niet eindeloos parameters hoeft toe te voegen om betere AI te maken. Ze verbeteren de onderliggende technologie zonder de architectuur fundamenteel te veranderen.’
Dit betekent dat krachtige AI-modellen binnenkort op een gewone laptop kunnen draaien. Als de nieuwe pruning-technieken – waar Meta nu mee experimenteert – ook nog worden toegepast, zou het model nóg efficiënter kunnen worden.
Mark Zuckerbergs keuze om Llama open source te maken wekt verbazing bij investeerders. ‘Veel mensen begrijpen niet waarom dit open source is,’ zegt hij. ‘Maar het creëert juist veel winnaars.’ Zijn redenering? Als de gemeenschap manieren vindt om de modellen 10 procent efficiënter te maken, bespaart Meta miljarden aan rekenkosten. Bovendien profiteert het bedrijf van alle verbeteringen die anderen aanbrengen – zonder er zelf in te hoeven investeren.
Deze open aanpak werpt zijn vruchten af. De wereldwijde ontwikkelaarsgemeenschap bouwt voort op Meta’s werk, wat leidt tot onverwachte doorbraken en innovaties. Het laat zien dat in de AI-wereld openheid soms krachtiger is dan geheimhouding.
🎯 Voorspellingen voor 2025
1. Het Jaar van AI-Agents
Ilya Sutskever, gerenommeerd AI-wetenschapper en medeoprichter van OpenAI, is stellig: 2025 wordt het jaar van AI-agents – intelligente systemen die zelfstandig kunnen redeneren, begrijpen én handelen.
In de laatste twee weken van 2024 zagen we al een voorbode van wat komen gaat. Google, dat lange tijd achter de rest aan hobbelde, herrijst als een feniks uit zijn as met de lancering van Gemini 2.0. Terwijl we al maanden speculeren over OpenAI’s mysterieuze ‘Operator’-systeem en Anthropics experimentele ‘computer use’-functie, komt Google nu als eerste met iets concreets: een AI die zelfstandig taken uitvoert, complexe problemen oplost en de wereld om zich heen ziet én begrijpt.
‘Ik droom al heel lang van een universele digitale agent als opstapje naar kunstmatige algemene intelligentie,’ vertelt Demis Hassabis, CEO van Google DeepMind. ‘Een systeem dat niet alleen informatie kan verwerken, maar ook echt dingen voor je gedaan krijgt.’
Project Mariner, een van Gemini 2.0’s eerste agentic toepassingen, toont al een succespercentage van 83,5 procent bij het zelfstandig navigeren door webshops, inloggen op gebruikersaccounts en het maken van weloverwogen aankopen. Project Astra demonstreert hoe het systeem een complete wijnbar kan ‘begrijpen’, direct de flessen analyseert en geografische informatie, smaakprofielen en prijzen kan delen middels natuurlijke conversatie.
Voor bedrijven betekent de komst van AI-agents in 2025 vier cruciale veranderingen:
Autonome besluitvorming: AI-agents zullen complexe beslissingen nemen zonder menselijke tussenkomst.
Hyperpersoonlijke klantervaring: precies afgestemd op individuele voorkeuren en behoeften.
Operationele schaalbaarheid: 24/7 beheer van repetitieve taken.
Nieuwe bedrijfsmodellen: volledig geautomatiseerde diensten worden mogelijk.
Misschien wel het meest revolutionaire: we verwachten in 2025 de eerste succesvolle ‘one-person super startup’ te zien – een bedrijf gerund door één persoon plus een team van AI-agents. Waar je vroeger een heel team nodig had voor taken als klantenservice, marketing, ontwikkeling en administratie, kan één ondernemer met de juiste AI-tools straks het werk van een volledig bedrijf verzetten. Het is een voorproefje van hoe AI de manier waarop we werken en ondernemen fundamenteel gaat veranderen.
2. Geopolitieke Spanningen Intensiveren
De AI-wedloop tussen de VS en China bereikt in 2025 een nieuw hoogtepunt. Met de terugkeer van Trump als president van de VS krijgt deze race een extra dimensie – alles wijst erop dat hij AI-regulering ondergeschikt zal maken aan het voorop blijven lopen in de technologische wedloop met China. Er wordt zelfs gesproken over een ‘Manhattan Project voor AI’ in Amerika. De wederzijdse sancties op chips wijzen op een verdere intensivering van de spanningen.
3. Video-Avatars Worden Mainstream
Meta zet grote stappen in de integratie van video-avatars van influencers in zijn sociale netwerken. Met Meta’s enorme gebruikersbasis betekent dit een snelle massa-adoptie van deze technologie. We gaan van experimentele demo’s naar dagelijks gebruik van virtuele presentatoren en digitale dubbelgangers.
4. De Robotica-Revolutie Zet Door
2024 was het jaar van de ‘humanoid summer’, waarin bedrijven als Figure en Tesla de ene na de andere robotdemo uitbrachten. De combinatie van geavanceerde taalmodellen en robotica maakt nu al realtime-interactie tussen mens en machine mogelijk, zoals Figure demonstreerde. In Zuid-Korea bestaat 10 procent van de werkende bevolking al uit robots, en in 2025 zal deze trend zich versneld doorzetten.
5. De Creatieve AI-Doorbraak
De eerste mainstream AI-gegenereerde content staat voor de deur. Googles NotebookLM maakte al furore met zijn podcastgeneratiefunctie, en Spotify experimenteert in sommige landen al met AI-hosts die jouw muziekjaar bespreken. Deze ontwikkelingen zijn nog maar het begin.
6. Zelfrijdende Auto’s Buiten San Francisco
Alphabets zelfrijdende robotaxi Waymo heeft in 2024 al grote successen geboekt in San Francisco, en de uitrol naar andere Amerikaanse steden is in volle gang. De internationale expansie staat voor de deur – Waymo kondigde onlangs een uitbreiding naar Tokio aan. Wat nu nog alleen in San Francisco gebeurt, wordt in 2025 realiteit in veel meer steden wereldwijd.
7. De Chip-Revolutie
2025 wordt het jaar waarin NVIDIA’s dominantie in AI-chips voor het eerst serieus wordt uitgedaagd. AMD ontwikkelt met de MI300-serie krachtige chips specifiek voor AI-training, terwijl Googles TPU’s en Amazons Trainium-chips hun eigen weg kiezen met een architectuur die specifiek voor AI is gemaakt.
Een fascinerende nieuwkomer is Cerebras Systems. Waar traditionele chipmakers hun processors uit een siliciumplaat (wafer) snijden, gebruikt Cerebras de hele plaat als één gigantische chip. Het is alsof je in plaats van losse tegels een complete keramische vloer in één stuk bakt. Deze radicale aanpak levert een chip op ter grootte van een iPad, terwijl normale chips niet groter zijn dan een postzegel.
Hoewel NVIDIA nog 70 tot 95 procent van de markt in handen heeft, zorgt deze nieuwe concurrentie voor snellere innovatie en mogelijk lagere prijzen. Dit maakt krachtige AI-systemen toegankelijker voor bedrijven en ontwikkelaars die nu nog tegen de hoge kosten aan lopen.
8. De Media-Aardverschuiving
Zelfs gevestigde techpublicaties zoals The Verge stappen over op abonnementsmodellen omdat het traditionele advertentiemodel niet meer werkt. Met tools als ChatGPT search en Perplexity, die content kunnen samenvatten zonder advertenties, wordt het steeds moeilijker voor traditionele media om hun huidige bedrijfsmodel voort te zetten. We verwachten een verdere verschuiving van bestaande mediamodellen in 2025.
9. Wordt 2025 het Jaar van AGI?
Nu rest nog de hamvraag. Terwijl OpenAI’s Sam Altman hint op de komst van AGI – AI zo slim als een mens – in 2025, wijzen nieuwe inzichten op een complexere realiteit. Ilya Sutskever schetste onlangs een fundamentele uitdaging: ‘Pre-training, zoals we het kennen, zal ongetwijfeld eindigen. We hebben maar één internet, en je zou kunnen zeggen dat data de fossiele brandstof van AI is. We hebben peak data bereikt.’
Deze beperking zien we terug in de resultaten van de ARC Prize, een wedstrijd die is opgezet als een soort AGI-litmus test. Hoewel teams als minds.ai indrukwekkende scores van 55 procent behalen, blijven we nog ver verwijderd van menselijke prestaties. Het feit dat minds.ai ervoor kiest zijn code niet te delen – en daarmee afziet van een miljoen dollar prijzengeld – suggereert echter wél dat we misschien dichter bij doorbraken zijn dan de cijfers laten zien. Als zij de sleutel tot AGI denken te hebben, is dat immers veel meer dan een miljoen waard.
Maar misschien stellen we onszelf de verkeerde vraag. In plaats van ons blind te staren op het evenaren van menselijke intelligentie, kunnen we ons beter afvragen: wat is intelligentie eigenlijk? En moet kunstmatige intelligentie wel lijken op menselijke intelligentie om waardevol te zijn?
‘Het is als een vliegtuig,’ merkt Wietse op. ‘Een vliegtuig is geen vogel. Het is eigenlijk een heel slechte vogel – gewoon een buis met twee enorme motoren eraan. Het vliegt op een totaal andere manier dan een vogel, maar je komt er wel mee waar je wilt zijn.’
Deze analogie raakt aan wat professor Stuart Russell, auteur van Human Compatible, benadrukt. Xiang herinnert zich zijn kritiek op de manier waarop Hollywood AI portretteert: ‘Films als Transcendence en Her gaan ervan uit dat AI eerst bewustzijn moet ontwikkelen voordat het impactvol of potentieel gevaarlijk kan worden. Maar dat is een misvatting – AI hoeft helemaal geen menselijke vorm van intelligentie te bereiken om een grote impact te hebben.’
In plaats van AGI zien we in 2025 waarschijnlijk een verschuiving naar wat Sutskever ‘de volgende fase’ noemt: agents die zelfstandig taken uitvoeren, synthetische data om het ‘peak data’-probleem te omzeilen en slimmere manieren van inferentie, zoals we bij o1 zagen.
Het is misschien het beste om AI te zien als dat wat het is: een ‘alien intelligentie’, zoals Xiang het noemt. ‘We kunnen het niet vergelijken met menselijke maatstaven,’ voegt Wietse daaraan toe. ‘Het is fundamenteel anders, en dat is oké.’
2025 wordt dus waarschijnlijk nog niet het jaar van AGI, maar wel het jaar waarin we beter gaan begrijpen wat AI eigenlijk is – en dat blijkt fascinerender dan sciencefiction ons ooit heeft voorgehouden.
Tot slot: vier revoluties in één jaar
2024 was het jaar waarin AI volwassen werd. Een jaar waarin we zagen dat AI-systemen veel meer zijn dan alleen maar slimme tekstverwerkers. Zoals Chris Olah van Anthropic het zo treffend zei: ‘We kweken AI-modellen, we programmeren ze niet.’ Deze fundamentele verschuiving in hoe we AI ontwikkelen en begrijpen zet de toon voor wat komen gaat.
Het jaar 2025 belooft te worden wat Wietse ‘four revolutions in one year’ noemt – een periode waarin meerdere technologische revoluties tegelijk plaatsvinden. Wat nu alleen in San Francisco beschikbaar is, zoals zelfrijdende auto’s en AI-assistenten, zal volgend jaar op veel meer plekken realiteit worden.
Maar tussen al het technisch geweld door is het belangrijk om te onthouden dat we nog aan het begin staan. Er moet nog veel praktisch werk verzet worden om al deze mogelijkheden te implementeren, van privacyoverwegingen tot gebruikersinterfaces en hardwareoptimalisatie.
‘Don't judge the current state of AI on the current state of ChatGPT,’ benadrukt Wietse. We zien nu al dat er veel meer mogelijk is dan alleen maar tekstgeneratie. De opkomst van agents, de integratie van AI in robots en de democratisering van AI-technologie dankzij lokale modellen wijzen allemaal op een toekomst waarin AI niet meer weg te denken is uit ons dagelijks leven.
📧 AI Report 2x per week in je inbox
AI Report is jouw go-to bron voor de nieuwste AI-updates en hoe je deze kunt benutten in je dagelijkse leven en werk.
We sturen je twee keer per week, op dinsdag en donderdag, een overzicht van de laatste ontwikkelingen, tools, use-cases, en onderzoek.
Als je een betalend abonnee wordt, krijg je toegang tot nog meer voordelen:
2x per week exclusieve tips en tricks: ontvang inzichten en strategieën die je nergens anders vindt.
Toegang tot onze uitgebreide AI-toolkit: een schat aan tools en bronnen om je AI-kennis en -vaardigheden te verbeteren.
Praktische adviezen en gebruiksvoorbeelden die je direct kunt toepassen: maak AI direct relevant voor jouw werk en dagelijks leven.
Waardevolle insights van topexperts in AI: leer van de besten in het vakgebied en blijf voorop lopen in AI-ontwikkelingen.
🎧 Meer van podcasts?
Meer van het luisteren dan het lezen? Luister dan eens naar onze podcast over kunstmatige intelligentie met
en Wietse Hage:Dat was ‘m weer voor deze week. Een goede jaarwisseling toegewenst en tot volgende week!
Meer POM? Kan altijd. Neem eens een kijkje in onze Telegram-groep en join de POM-community, of volg ons op Instagram voor clipjes.